مستربچهاي رنگي و کاربرد آنها
اصليترين کاربرد مستربچ رنگي در صنعت رنگ کردن پليمر مذاب، ايجاد ظاهر جذاب براي پليمر و افزايش قابليتها و خواص پليمر و در نهايت، بخشيدن ارزش افزوده به پليمر است. به دليل بيرنگ بودن پليمر، درگذشته توليدکنندگان محصولات پليمري رنگ را ميافزودند، اما امروزه توليدکنندگان مستربچ با توليد مستربچهاي رنگي و رنگدانههاي مختلف روند فناوري رنگ کردن پلاستيکها را تغيير دادهاند.
امروزه شرکتهاي توليدکننده مستربچ رنگي رنگهاي گوناگون را در قالب انواع رزينها روانه بازار کردهاند. استفاده از فناوريهاي نوين و پيشرفته در زمينه پيگمنتها، روشهاي فرايند و رزينهاي حامل موجب توليد مستربچهاي رنگي باکيفيت شدهاند. از طريق خطوط فيلم دمشي و قالبريزي تزريقي و بادي ميتوان مستربچهاي رنگي با رنگهاي دلخواه براي موارد مصرف گوناگون توليد کرد. مستربچهاي رنگي در قالبريزي تزريقي، کشاورزي، بستهبندي صنعتي، اکستروژن و . کاربرد دارند.
امروزه بيشتر محصولات پلاستيکي که در اطرافمان مشاهده ميکنيم، رنگي هستند، رنگ کردن پلاستيک مذاب پيش از تزريق پلاستيک يکي از فاکتورهايي است که به ارزش محصول توليدشده و همچنين جذابيت ظاهري آن ميافزايد.
مستربچ رنگي به يک مخلوط غليظ رنگدانهاي گفته ميشود که طي فرايندي به رزين حامل افزودهشده و سپس طي فرايندي به صورت دانههاي ريز برش خورده است. از اين محصول جهت رنگآميزي قطعات پليمري استفاده ميشود.
مستربچ رنگي از چه اجزايي تشکيل ميشود؟
پيگمنت
رنگ دانه يا پيگمنتها که به دو گروه اصلي آلي و معدني تقسيم ميشوند، کاربردهاي گوناگوني در صنعت پلاستيک دارند. به طور مثال پيگمنتها موجب حفاظت نوري پيلمر با تيتان دي اکسيد و تقويت مکانيکي با مقادير معيني از کربن بلک يا دوده سياه خواهند شد. ساختار شيميايي، ساختار کريستالي، اندازه و شکل ذرات، درجه پراکندگي و طبيعت سطحي پيگمنتها بر خواص اصلي آنها تاثيرگذار خواهد بود.
پيگمنتهاي آلي را از نظر شفافيت،درخشندگي و رنگدهي ميتوان به پيگمنتهاي آزو (زرد، نارنجي و قرمز)، فتالوسين (آبي مايل به سبز و آبي مايل به قرمز) و کيناکريدون (قرمز و بنفش)، دي کتوپيرولوپيرول (قرمز براق) و ترکيبات پرينوني، آنتراکينوني، ايندانتروني و انيديگوئيدي طبقهبندي کرد.
پيگمنتهاي معدني به شکل پيگمنت رنگي، مشکي و سفيد هستند. پيگمنتهاي رنگي معدني شامل اکسيد کروم(سبز تيره)، اکسيد آهن( زرد، قهوهاي و مشکي) و اکسيد في مخلوط (زرد و قرمز مايل به قهوهاي) هستند.
در انتخاب پيگمنت ميبايست معيارهايي نظير ثبات حرارتي، ثبات نوري، ثبات آب و هوايي، خواص نوري، ثبات شيميايي، خواص پراکندگي، خواص الکتريکي، مقاومت در برابر مهاجرت و تاثيرات زيست محيطي در نظر گرفته شود.
رزين حامل
براي انتخاب رزين حامل مصرفي ميبايست پليمر رقيق کننده هم پايه آن در نظر گرفته شود. در انتخاب رزين حامل مناسب بايد عواملي از قبيل ثبات حرارتي رزين حامل، سازگاري پايه پليمري مستربچ و پليمر رقيقکننده، سازگاري رزين با پليمرهاي مصرفي، سهولت فرايندپذيري رزين حامل، مشخصه ترک کنندگي رزين حامل و پيگمنت و اثر رزين حامل بر خواص فيزيکي و مکانيکي محصول نهايي را در نظر گرفت.
افزودنيهاي مصرفي در مستربج
عوامل پراکندهکننده مهمترين افزودني در توليد مستربچ بهشمار ميآيند. در توليد مستربچ معمولا پيگمنتها پس از فرايند پراکنده شدن به تجمع دوباره و تشکيل کلوخه تمايل خواهند داشت. توليد کنندگان مستربچ رنگي اخيرا از نوع جديدي واکس جهت تر کردن سطح پيگمنتها و نيز پايدار کردن آنها پس از پراکندگي استفاده ميکنند.
توليد مستربچ رنگي
توليد طيف گستردهاي از مستربچ رنگي با استفاده از رنگدانه هاي مختلف، متفاوت است، بر اساس رنگ موردنظر در توليد اين محصول، فرمولاسيون و درصد نهايي استفاده از آنها متغير است. براي تضمين کيفيت محصول نهايي انتخاب پيگمنت و رزين حامل مناسب اهميت بسيار زيادي دارد.
نکات مهم در توليد مستربچ رنگي
تکرارپذيري رنگ محصول
به جرات ميتوان گفت، تکرارپذيري رنگ محصول از مهمترين عوامل در توليد هستند، به اين دليل که رنگدانههاي استفادهشده براي اين کار خاصيت رنگ دهي بالايي دارند، درصورتيکه در ميزان استفاده از آنها کوچکترين تغييري داده شود، باعث تغيير رنگ شديد در محصول نهايي خواهد بود، اين نکته از موارد است که سازندگان مستربچ رنگي بسيار به آن توجه ميکنند.
به دليل اهميت بالاي اين موضوع، هيچگاه از مقايسه چشمي رنگ براي تشخيص رنگ مناسب استفاده نکنيد، بهترين روش براي اين کار استفاده از دستگاه تشخيص رنگ است.
پخش رنگ
يکي ديگر از نکات تأثير گذار بر کيفيت محصولات توليدي، توجه به پخش کامل رنگ در تمام بافت پليمر حامل است، دم توجه به اين موضوع باعث مشکلاتي مانند غير همگوني رنگ محصولات توليدشده خواهد شد. براي اندازهگيري دقيق ميزان توزيع رنگدانهها در سطح محصول ميتوان از سيستمهاي استريو ميکروسکوپ و مانيتورينگ، براي بررسي کيفيت و ميزان دقيق پخش رنگدانهها در رزين حامل استفاده کرد.
ميزان ماتي محصول
آخرين فاکتور مهم در ساخت اين محصول، توجه به ماتي حاصل از استفاده از مستربچ رنگي براي توليد محصول نهايي است.
مستربچ رنگي خوب چه ويژگيهايي دارد؟
از ويژگيهاي مستربچ باکيفيت ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
- منحصربفرد بودن رنگ و شيد رنگ
- ثبات رنگ
- ثبات خواص در دفعات مصرف
- دارا بودن دماي ذوب، شفافيت، مقاومت حرارتي، ميزان رطوبت و شکل ظاهري مناسب
- مطابقت پايه پليمري با محصول نهايي توليدي
- ميزان مصرف کم
- غلطت يکنواخت
- تسهيل فرايند توليد محصول
مزاياي استفاده از مستربچ رنگي چيست؟
استفاده از مستربچ سبب صرفهجويي در زمان، هزينه، انرژي و نيز نيروي انساني خواهد شد. در فرايند تزريق پلاستيک، به دليل کوتاه بودن طول مارپيچ دستگاه تزريق پلاستيک، به دليل عدم امکان افزودن افزودنيهاي پودري، از مستربچ استفاده ميشود. علاوهبر اين به دليل گرانولي بودن مستربچ رنگي کاربري، جابجايي و ذخيرهسازي آن بسيار آسان است.ميتوانيد ليست توليد کننده مستربچ رنگي را مشاهده کنيد
با استفاده از مستربچ رنگي ميتوان مشکلات غلظت مواد افزودني و يکنواختي رنگ و نيز خواص را بهبود بخشيد. همچنين مستربچ موجب پخش شدن بهتر رنگها، پرکنندهها و افزودنيها در محصول نهايي خواهد شد.
علاوهبر اينها رنگدانه يا پيگمنتهاي مستربچهاي رنگي در هوا پخش نشده و محيط اطراف را آلوده نخواهند کرد.
از ديگر مزاياي مستربچها ميتوان به بهبود فرايند ذوب، ثبات بيشتر خواص يا رنگ، صرفهجويي در مصرف پيگمنت، ايجاد شفافيت در محصولات رنگي و صرفهجويي در هزينههاي تميزکاري و پاکسازي محيط کار اشاره کرد.
در انتخاب مستربچ رنگي به چه نکاتي توجه کنيم؟
همانطور که پيشتر اشاره کرديم مستربچها با طيف گستردهاي از رزينهاي حامل عرضه ميشوند. مستربچهاي رنگي را ميتوان به صورت مستقل يا بعنوان افزودني براي پليمرها به کار برد. آنتي اکسيدانها، افزودنيهاي ضد پرتو ماوراء بنفش، افزودنيهاي براقکننده، شفافکننده، آنتي استاتيک، تاخيراندازنده شعله و . از جمله اين افزودنيها هستند. در انتخاب مستربچ رنگي بهتر است به موارد زير توجه کنيد:
- شفاف يا مات بودن مستربچ رنگي از نظر رنگ
- توجه به شيدهاي رنگي دلخواه با دريافت نمونه فيزيکي ساده هنگام خريد
- طيف رنگي متنوع (به طور مثال رنگهاي صدفي، شفاف، متاليک، فلورسنت)
- توجه به انواع مختلف پليمر و پايه رزين (به طور مثال پلي استايرن، پلياتيلن، پلي پروپيلن و رزينهاي مهندسي). برخي پيگمنتها ممکن است با همه پليمرها سازگاري نداشته باشند و برخي گريدها ممکن است بسياري از پيگمنتها را تخريب کنند.
- در نظر گرفتن کاربرد نهايي (مورد مصرف مستربچ رنگي و نوع استفاده از آن و توجه به مواد اوليه مناسب در توليد مستربچ رنگي در تطبيق و ثبات رنگ در شرايط محيط تاثيرگذار است.)
- توجه به نوع فرآيند (در نظر گرفتن نوع قالبريزي (تزريقي يا بادي)، اکستروژن يا فيلم دمشي در توليد محصول جهت انتخاب مستربچ رنگي ضروري است، زيرا در پراکنش مناسب رنگ در محصول نهايي تاثيرگذار خواهد بود)
- در نظر گرفتن ضخامت بخشهاي مختلف قطعه توليدي و حفظ پوشش آنها
- توجه به نوع افزودني (به کار بردن رنگ مورد نظر در کنار افزودنيهاي آنتي يووي، آنتي اکسيدان يا آنتي استاتيک بهمنظور حصول رنگ خاص مورد نظر)
- توجه به استانداردهاي بصري جهت کاهش قيمت محصول نهايي (مستربچ رنگي قرار است در توليد قطعات خاص، صنايع آرايشي يا کاربردهاي معمولي مورد استفاده قرار گيرد.)
- توجه به منبع نور (تطبيق رنگهاي باکيفيت در شرايط نوري مختلف از جمله لامپ فلورسنت، آفتاب مصنوعي، لامپهاي رشتهاي و . متفاوت خواهد بود)
- در نظر گرفتن انواع بافت و نوع سطح (اعم از مات، صيقلي، بافتدار يا قالبدار) جهت تطبيق رنگ
- توجه به وضعيت قطعه رنگ شده (اين که قطعه رنگ شده روي پايه نصب خواهد شد يا در کنار قطعات شبيه و هم رنگ خود قرار خواهد گرفت، بر دقت رنگ آن اثرگذار خواهد بود)
درباره این سایت